Kalendarium
Polska wersja
W Polsce
16.01.1968 r. – decyzja w sprawie odwołania wystawianiu „Dziadów” na deskach Teatru Narodowego w Warszawie
30.01.1968 r. – ostatni spektakl „Dziadów” w reżyserii Kazimierza Dejmka. – przemarsz studentów warszawskich pod pomnik Adama Mickiewicza, gdzie składają kwiaty; po zakończeniu manifestacji milicja zatrzymuje kilkadziesiąt osób.
1.02.1968 r. – w Warszawie rozpoczyna się zbieranie podpisów pod protestem w sprawie zdjęcia „Dziadów”.
4.03.1968 r. – relegowanie z uczelni studentów: Adama Michnika oraz Henryka Szlajfera.
9-23.03.1968 r. – wiece studentów na Politechnice Warszawskiej i na Uniwersytecie Warszawskim.
28.03.1968 r. – ostatni wiec na Uniwersytecie Warszawskim.
9.04.1968 r. - rezygnacja Edwarda Ochaba z funkcji przewodniczącego Rady Państwa.
9-11.04.1968 r. - wybór Mariana Spychalskiego na przewodniczącego Rady Państwa.
Opolszczyzna
14 marca – dwaj studenci – Jan Kazimierz Czech i Adam Kasprzyk rozwiesili w DS „Mrowisko” plakaty propagujące poparcie protestów studenckich w obronie demokracji odbywających się w Warszawie i innych ośrodkach akademickich w Polsce. Po interwencji rektora, Maurycego Hora, plakaty zostały usunięte a studenci się rozeszli.
15 marca – rozwieszone zostały kolejne plakaty oraz ulotki zapowiadające wiec o godz. 18:00. Po południu około 500 studentów WSP, WSI oraz SN zebrało się w głównym gmachu uczelni (ulica Oleska) skąd udali się pod salę, w której odbywało się zebranie KU PZPR, w którym brał udział między innymi Tadeusz Minczakiewicz. Zebranie trwało od 19:45 do 01:00 w nocy. Przed tym studenci wręczają I sekretarzowi KU PZPR swoją rezolucję.
16 marca – po zebraniu rektor pozwolił studentom na wejście do sali, w której odbywało się spotkanie z władzami i pracownikami WSP. Studenci protestowali wobec chęci wprowadzenia zmian w ich rezolucji. Spotkanie dobiegło końca o 03:00 jednak studenci pozostają w auli do 05:00. W związku z brakiem porozumienia z władzami, studenci ogłosili strajk, który rozpoczął się w poniedziałek 18 marca.
17/18 marca – studenci rozwiesili ulotki z odezwą o poparcie ich protestów. W czasie akcji MO zatrzymała pięciu studentów.
18 marca– w związku z rozpoczęciem strajku na korytarzach i w auli WSP spotykają się studenci. W auli w dalszym ciągu trwał wiec. Studenci rozwiesili plakaty Gomułki z pustymi oczodołami. W międzyczasie lokalne władze bezpieczeństwa razem z płk. Benedyktem Caderem zorganizowali grupę osób, której zadaniem było tłumienie ewentualnej demonstracji studentów. Z braku wystarczającej ilości pałek 50 ormowców zostało zaopatrzonych w pałki zrobione z kabli. Popołudniem w gabinecie rektora Harry Duda i Krzysztof Borkowski ustalili treść rezolucji, w której wzywali do zaprzestania strajku. Dzięki temu o godz. 18:00 strajk został zakończony, a I sekretarz KW PZPR Marian Miśkiewicz domagał się od rektora Horna zastosowania kar wobec „przywódców nielegalnego zgromadzenia”. W związku z tym zawieszonych zostało dziewięciu studentów.
19 marca– wobec przywódców studenckich strajków oraz pracowników angażujących się po ich stronie rozpoczęto represje. Została też powołana :komisja Kwackiego”, której celem było „poprawienie stosunków na uczelni”. Efektem jej działania z partii usunięto dziesięciu pracowników WSP, a część z nich straciła pracę. Siedmiu studentów zostało usuniętych z uczelni, część zawieszono, a pięciu skierowano do obozu wojskowego w celach resocjalizacji. Studenci odpowiadali także przed sądem. Najczęściej wymierzaną karą było pozbawienie wolności na pół roku w zawieszeniu i wysoka grzywna.
30 kwietnia – profesor Maurycy Horn został odwołany z funkcji rektora WSP, a płk Izydor Helin z funkcji kierownika Studium Wojskowego WSP[1].
Deutsche Version
In Polen
16.01.1968 – Entscheidung über die Absage des Theaterstückes „Dziady“ (deutsch „Totenfeier“) im Nationaltheater in Warschau
30.01.1968 – „Dziady“ unter der Regie von Kazimierz Dejmek wird zum letzten Mal aufgeführt – Marsch der Studierenden aus dem Nationaltheater in Warschau zum Denkmal von Mickiewicz, einige der Teilnehmer werden festgenommen
01.02.1968 – in Warschau findet eine Unterschriftensammlung statt, um die Aufführung „Dziady“ wiederaufzunehmen
04.03.1968 – die Studenten Adam Michnik und Henryk Schleifer werden von der Universität verwiesen
09-23.03.1968 – Kundgebung an der Technischen Hochschule und Universität in Warschau
28.03.1968 –letzte Kundgebung an der Warschauer Universität
09.04.1968 – Rücktritt von Edward Ochab von der Funktion des 1. Staatsratssekretärs
09-11.04.1968 –Marian Spychalski wird der 1. Staatsratssekretär
Oppeln
14.03.1968 - die Studierenden Jan Kazimierz Czech i Adam Kasprzyk hängten im Studentenheim „Mrowisko“ Plakate auf, die die Studentenproteste verbreiten sollten; am selben Tag wurden die Plakate abgerissen
15.03.1968 – neue Plakate und Flugblätter erschienen, die über eine Kundgebung um 18.00 Uhr informierten
18.03.1968 – am Morgen wurde ein Streik verkündet, welcher um 18.00 Uhr endete
19.03.1968 - die Anführer des Studentenstreiks und Angestellten der PH, die in die Streiks engagiert waren, wurden Repressalien unterzogen
30.04.1968 - Rektor Prof. Maurycy Horn wurde von seiner Stelle und Funktion abberufen; die jüdischen Angestellten wurden entlassen
Noty/ Anmerkungen:
- ↑ M. Patelski, Ludzie władzy w Opolu w 1968 roku, [w:] ,,Marzec’ 68...”, red. D. Kisielewicz i M. Świder, Opole 2009, s. 112.
